Είναι γνωστό ότι η κυβέρνηση νομοθετεί με γνώμονα τα συμφέροντα των λίγων και του κεφαλαίου. Ό,τι νομοσχέδιο προωθεί είναι σε βάρος του λαού και υπέρ των ιδιωτικών συμφερόντων. Από τα αντεργατικά νομοσχέδια των προηγούμενων χρόνων μέχρι τα πιο πρόσφατα νομοσχέδια για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και τη διάλυση της Δημόσιας Ψυχικής Υγείας και Απεξάρτησης, η κυβέρνηση σταθερά στοχεύει στην περαιτέρω όξυνση των ανισοτήτων, των διακρίσεων και αποκλεισμών στο όνομα μάλιστα του «εκσυγχρονισμού» και της «προόδου».
Για να δούμε σε τι είδους εκσυγχρονισμό αναφέρεται…
Στο νομοσχέδιο για τη Δημόσια Ψυχική Υγεία και Απεξάρτηση, εκτός των άλλων, αναφέρεται ότι σκοπός του αποτελεί «…τα άτομα που αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην ψυχική τους υγεία να τοποθετούνται για πρώτη φορά και κατά τρόπο εμβληματικό, στο επίκεντρο του ΕΣΥ και να αντιμετωπίζονται … χωρίς διακρίσεις, με απόλυτο σεβασμό στα δικαιώματα και τις ανάγκες τους … και καταπολέμηση του κοινωνικού στίγματος … και βελτιστοποίηση της ποιότητας ζωής των εξαρτημένων ατόμων…».
Ωστόσο, αυτό που στην πραγματικότητα συνεπάγεται είναι από τη μία η κατάργηση των ψυχιατρείων ΨΝΑ και ΨΝΘ, με το πρόσχημα της ολοκλήρωσης της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, που σχεδόν ποτέ δεν ξεκίνησε στην Ελλάδα, χωρίς να προβλέπει τη δημιουργία κοινοτικών παρεμβάσεων και δομών κοινωνικής ένταξης και από την άλλη το πέρασμα των υπόλοιπων δομών ψυχικής υγείας σε ένα Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (ΕΔΙΨΥ) σε σύμπραξη με τον ιδιωτικό, κερδοσκοπικό ή «μη» τομέα. Αντίστοιχα, στοχεύει στο πέρασμα όλων των δημόσιων προγραμμάτων απεξάρτησης στον Εθνικό Οργανισμό Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων (ΕΟΠΑΕ).
Με τη σύσταση ενός τεράστιου φορέα υπό την εποπτεία και διοίκηση των Υγειονομικών Περιφερειών προωθείται το κλείσιμο/ συγχώνευση μονάδων και καταργείται η μέχρι τώρα αυτονομία των ψυχιατρικών μονάδων. Έτσι, φαίνεται ότι θα επιτρέπονται εύκολες μετακινήσεις εργαζομένων ανά την περιφέρεια για να καλύπτουν τα κενά που θα συνεχίζουν να υπάρχουν και η «από τα πάνω» λήψη αποφάσεων από έναν φορέα εξουσίας προς τις εποπτευόμενες δομές του χωρίς να δίνεται η απαραίτητη έμφαση στις γεωγραφικές και ταυτοτικές ιδιαιτερότητες της κάθε δομής και των ληπτών υπηρεσιών τους και χωρίς να προβλέπεται η ύπαρξη ή δημιουργία των απαραίτητων δομών διασύνδεσης για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Στο νομοσχέδιο γίνεται ακόμη λόγος για διαφάνεια και έλεγχο όλων των φορέων υπό ΔΣ που θα ορίζει η κυβέρνηση και για «Πληροφοριακό Σύστημα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Θεραπευτικής Διαχείρισης» για την πορεία των διαγνώσεων, τη διάρκεια νοσηλειών, τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής κλπ, παρουσιάζοντας τα ως εκσυγχρονιστικές και προοδευτικές πολιτικές. Γίνεται ξεκάθαρο από τη χρήση και μόνο των όρων «έλεγχος», «επιτήρηση» και «διαχείριση» το συγκεντρωτικό μοντέλο που προωθεί η κυβέρνηση με στόχο την περιστολή της ατομικής και συλλογικής ελευθερίας και ιδιαίτερα, την ολοκλήρωση της αυταρχικής διαχείρισης της ζωής των κοινωνικά απενταγμένων.
Πρόκειται λοιπόν για ένα νομοσχέδιο που όπως φαίνεται στοχεύει απλώς στη διοικητική και οργανωτική «μεταρρύθμιση» και όχι σε μία ουσιαστική μεταρρύθμιση στον χώρο της ψυχικής υγείας και απεξάρτησης για τις εργαζόμενες/ους και λήπτες/τριες των υπηρεσιών. Τα πραγματικά προβλήματα του τομέα είναι άλλα: είναι η υποχρηματοδότηση, η υποστελέχωση, οι υποβαθμισμένες συνθήκες εργασίας και περίθαλψης και η στοχευμένη απουσία ολιστικών προσεγγίσεων. Ως ζητούμενο, επομένως, δεν τίθεται η βελτίωση της λειτουργίας των υπαρχουσών δομών με επίκεντρο τον άνθρωπο και η δημιουργία νέων, που θα ενισχύουν το σύστημα ψυχικής υγείας και απεξάρτησης, αλλά η «μείωση της βλάβης», που θέλει τους ανθρώπους απλά λειτουργικούς και όχι κινητοποιημένους και πραγματικά ενταγμένους στην κοινωνία.
Η αναφορά στην ψυχιατρική μεταρρύθμιση από μια κυβέρνηση που απαξιώνει με κάθε τρόπο την ανθρώπινη ζωή (βλέπε την τραγική υποβάθμιση του ΕΣΥ ή τις μαζικές δολοφονίες στα Τέμπη και στην Πύλο) και αντιμετωπίζει κάθε κοινωνικό ζήτημα με όρους καταστολής («Νόμος και Τάξη»), είναι εντελώς προσχηματική και κυνική. Ενδεικτικά, αναρωτιόμαστε πώς η κυβέρνηση θα καταφέρει τη μείωση της (ακούσιας ή μη) νοσηλείας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και απεξάρτησης ενώ γνωρίζουμε ότι με τις πολιτικές της στρατηγικές προκρίνει τα κυρίαρχα ιατροκεντρικά και βιολογικής προσέγγισης μοντέλα αδιαφορώντας για τους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες που συνοδεύουν τα ζητήματα της ψυχικής υγείας και εξάρτησης.
Υποστηρίζουν επίσης προσχηματικά και κυνικά ότι με το νέο νομοσχέδιο θα οριοθετήσουν τη μέχρι τώρα ανεξέλεγκτη λειτουργία των ιδιωτικών φορέων για την αντιμετώπιση των εξαρτήσεων. Ξέρουμε όμως καλά ότι μόνος στόχος της είναι να ανοίξει τον δρόμο σε ιδιώτες και ΜΚΟ να αλωνίζουν χωρίς εμπόδια σε όλες τις δομές και τα πεδία που αφορούν την ψυχική υγεία και απεξάρτηση.
Αντιλαμβανόμαστε συνεπώς ότι στην πραγματικότητα η κυβέρνηση στοχεύει στη διάλυση του Δημόσιου Τομέα της Ψυχικής Υγείας και Απεξάρτησης, προωθεί την ομογενοποίηση των θεραπευτικών προσεγγίσεων (στεγνά – μη στεγνά προγράμματα) ακυρώνοντας την αυτονομία και φιλοσοφία του κάθε φορέα και ανοίγει την πόρτα στον ιδιωτικό τομέα – όπως ακριβώς οι πολιτικές που εφαρμόζει στον τομέα της Υγείας αποσκοπούν στην ουσία στην ιδιωτικοποίηση του ΕΣΥ και την ενίσχυσης της «επιχειρηματικής πρωτοβουλίας».
Αποτέλεσμα όσων αναφέρθηκαν αποτελεί η μείωση της πρόσβασης και ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών στους μέχρι τώρα λήπτες/τριες τους, στο ήδη υποστελεχωμένο και υποχρηματοδοτούμενο σύστημα Ψυχικής Υγείας στην Ελλάδα, τη διαχείριση της ανθρώπινης ζωής με όρους κόστους – οφέλους, την απουσία κοινοτικής και εξατομικευμένης παρέμβασης και αξιοπρεπών συνθηκών περίθαλψης.
Με αυτόν τον τρόπο η κυβέρνηση στοχοποιεί τους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν ζητήματα ψυχικής υγείας και εξάρτησης και τους εργαζόμενους και εργαζόμενες στον χώρο, χωρίς φυσικά να αναλαμβάνει καμία ευθύνη για τον ρόλο της στη διαιώνιση των ζητημάτων αυτών, καθότι συνδέονται άμεσα με την ανεργία, τη φτωχοποίηση, την εντεινόμενη εργασιακή εκμετάλλευση, τους κοινωνικούς αποκλεισμούς κλπ, όλα παράγωγα των πολιτικών που η ίδια επιλέγει να εφαρμόζει.
ΝΑ ΚΑΤΑΡΓΗΘΟΥΝ ΤΑ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΑ ΠΟΥ ΚΑΤΑΠΑΤΟΥΝ ΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΟΥΝ ΤΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ.
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ ΔΗΜΟΣΙΕΣ & ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΥΓΕΙΑΣ, ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΕΣ ΣΕ ΟΛΟΥΣ/ΕΣ.
Σωματείο Βάσης Εργαζόμενων στο Χώρο της Ψυχικής Υγείας και της Κοινωνικής Πρόνοιας (ΣΒΕΨΥΚΟΙ)
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 6976044591
E-mail επικοινωνίας: psyxoswmateio@riseup.net